Mężczyzna przechodząc koło słoni zatrzymał się zdziwiony
faktem, że te potężne zwierzęta przywiązane są tylko cienką
liną do przedniej nogi. Żadnych łańcuchów ani klatek. Oczywistym
było, że słonie mogły w każdej chwili uwolnić się, ale tego
nie robiły. Zobaczył w pobliżu tresera i zapytał go, dlaczego
zwierzęta tak stoją i nie próbują uciec. Gdy są bardzo młode i
dużo mniejsze – rzekł treser – używamy takich samych lin i
wtedy są one wystarczające, by je zatrzymać. Gdy dorastają wciąż
wierzą, że lina je powstrzyma, więc nigdy nie próbują się
uwolnić.
Możemy teraz okrasić naszą historię motywacyjnym banałem „Nigdy
nie poddawaj się!” albo zastanowić się, dlaczego słonie i
ludzie tak postępują. Mózg człowieka jest organem zużywającym
najwięcej energii a i tak jego możliwości są ograniczone.
Myślenie jest bardzo kosztowne i może nawet przyprawić o ból
głowy, zatem lenistwo umysłowe ma bardzo silne uzasadnienie
praktyczne. Nie ma sensu ponownie wykonywać tych samych lub bardzo
zbliżonych obliczeń, wystarczy zapamiętać użyteczny wynik.
Przeliczymy wszystko ponownie, gdy dostrzeżemy znaczącą zmianę
okoliczności. W większości sytuacji sprawdza się to doskonale, no
chyba, że zmiana będzie bardzo powolna i długotrwała, tak jak w
przypadku naszego słonia.
Jest jeden rodzaj zmiany, który jest jeszcze trudniejszy do
dostrzeżenia – jest to powolna zmiana na gorsze. Jeśli na
przykład przez lata wymarzona ścieżka kariery zmieni się w ślepy
zaułek, apetyczne ciacho w słodkiego pączka lub idealny partner w
toksyczną relację, to możemy dodatkowo wypierać docierające do
nas sygnały. Nieprzetworzone emocje zaczną kłębić się pod
powierzchnią świadomości owocując depresją.
Prawdziwy morał tej historii powinien zatem brzmieć: „Zauważaj
zmianę i szansę w codziennych sytuacjach”. Świeże
spojrzenie na samego siebie nie jest łatwym zadaniem, ale z pomocą
mogą przyjść nam lustra w postaci innych osób. W tym przypadku
paradoksalnie dalsi znajomi lub obcy mogą łatwiej zauważyć zmianę
niż najlepszy przyjaciel, z którym mamy kontakt przez cały czas.
Warto zatem zwracać uwagę na zdziwienie przechodzącego koło
naszych słoni mężczyzny.
